De onvrede over de alweer derde lockdown van Nederland neemt toe. Het helpt daarbij niet dat wij als enige in Europa nu zo’n strenge lockdown hebben, en dat daarom hordes mensen over de grens gaan shoppen, eten en naar de kapper, maar ook hun booster halen en op wintersport. Wat de klagers daarbij vergeten is dat er ook in sommige andere landen best strenge regels gelden waar men zich doorgaans ook aan houdt (al is ook elders flink gesjoemeld met valse QR-codes). Mondkapjes moeten soms ook op straat gedragen, en sowieso ook over de neus, en vaak de dikkere ffp2-maskers die je niet zo makkelijk even op de kin zet. Horecapersoneel checkt mensen ook echt op hun coronapas en ID. Veel is sowieso alleen open met 2G, iets wat veel Nederlanders nogal een gruwel lijkt, behalve als het betekent dat ze daarmee in Duitsland wel naar de kapper en het restaurant kunnen. Dan is die zogenaamde solidariteit met de ongevaccineerde medemens (die zelf sowieso bepaald onsolidair is) toch niet meer zo’n issue.
Niet alleen wappies en Baudet-adepten zijn tegen 2G en zien hierin het bewijs dat we een totalitaire samenleving zijn geworden, ook sommige virologen en bijvoorbeeld mensen uit het voormalige Red Team zijn niet enthousiast. Zij vinden dat eerst nog veel meer ingezet moet worden op andere maatregelen zoals meer testen en beter contactonderzoek, breder gebruik van (betere) mondkapjes, meer doen aan goede ventilatie, en quarantaine voor positief geteste mensen verplicht stellen. Dit ziet men als minder ingrijpende maatregelen dan 2G waarbij een deel van de bevolking van een deel van het publieke leven wordt uitgesloten.
Ook stelt men dat 2G de verspreiding van het virus niet indamt, en ziet dit als onderdeel van de vooral door het Red Team fel bestreden strategie van het gecontroleerd laten rondgaan van het virus. De vaccins werken immers het beste tegen ernstige ziekte en wat minder goed tegen verspreiding. Je kunt dus op je 2G feestje het virus oplopen, en dat de week erop aan je ouders/de buurman/je docent op school/op je werk doorgeven. De ervaring leert dat als het virus rondgaat, het de kwetsbaren na een tijdje ook bereikt. Daarom zien sommigen dit ‘gecontroleerd laten rondgaan’ als immoreel. Vaccins beschermen bepaalde groepen toch onvoldoende.
Veel deskundigen die in Nieuwsuur of Op1 gevraagd worden
naar de noodzaak van een vaccinatieplicht, houden zich op de vlakte (dat is aan
de politiek etc.) en wijzen vooral op de makkelijkere dingen die eerst verbeterd
kunnen worden (mondkapjes, testen en contactonderzoek, ventileren). Anderen, zoals
Marc Bonten of Menno de Jong van het OMT, spreken
zich wel uit en achten vaccinatiedrang of –dwang onvermijdelijk om uit de
coronacrisis te komen.
De vraag is niet alleen of die ‘makkelijkere dingen’ voldoende zullen helpen en of ze wel echt makkelijker zijn. Ook is de vraag of sommige dingen waar de critici minder moeite mee hebben dan bijvoorbeeld met 2G, niet evenzeer aan fundamentele rechten of vrijheden raken. En waarom het niet èn-èn kan zijn. We hebben immers alles wat binnen onze mogelijkheden ligt en effectief is nodig om de zorg te ontlasten en weer toegankelijk te krijgen. Ex Red Team-lid Ginny Mooy schrijft bijvoorbeeld dat “voordat de overheid overgaat tot maatregelen die onze grondrechten aantasten, eerst alle inspanning verricht moet zijn om met andere, minder ingrijpende middelen de epidemie te bestrijden.” Als voorbeelden daarvan noemt ze:
Het bron- en contactonderzoek spoort in nog geen kwart van de gevallen de bron op. Mensen krijgen slechts een
dringend advies om in quarantaine te gaan. In het kader van ‘proportionaliteit’
is het wellicht effectiever om – in plaats van 2G – over te gaan tot een
wettelijke verplichting tot isolatie en quarantaine van besmettelijke personen.
Zoals bij een Groep A ziekte wettelijk gezien altijd al een mogelijkheid zou zijn geweest.
We hebben meer ‘gereedschappen’ achter de hand: zoals FFP2-maskers in de zorg,
want ook in de zorgsetting raken mensen besmet. Mondneusmaskers in alle
binnenruimten voor iedereen vanaf 6 jaar, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie
adviseert. Ook als je zit. Goede
ventilatie op scholen, CO2meters en hepafilters. De schoolvakanties anders
indelen.
Quarantaine verplicht stellen voor besmettelijke personen is een goede maatregel, maar ook behoorlijk ingrijpend. En eigenlijk moet je ook mensen isoleren die in nauw contact zijn geweest met besmette personen, zoals sommige landen ook doen. Dat komt neer op een soort huisarrest; over inperking van vrijheid gesproken... Daarbij wordt de overgrote meerderheid niet heel ziek van corona, zeker jongeren niet, dus je sluit grote groepen deels gezonde mensen die niks hebben misdaan voor een à twee weken op. Dat vind ik niet minder ingrijpend dan bewust ongevaccineerden uit bepaalde uitgaansgelegenheden weren.
Mooy haalt Israel aan als voorbeeld van een land dat het goed doet:
We lonken naar Israël, waar boosters de schade van Delta aanzienlijk
leken te beperken. Wat we niet willen zien, is dat er in Israël naast boosteren
een slim beleid onder zat: Inreisbeperkingen, 2 meter afstand,
maskers voor iedereen ouder dan 7 jaar en voordat het schooljaar er begon werd
alle ouders gevraagd hun kinderen te testen. Dat hield de scholen goeddeels coronavrij
en dat scheelt. Israël zet dus niet alleen in op vaccineren, maar op een heel
palet aan maatregelen, waarbij “testen, testen en nog meer testen” de ruggengraat vormt.
In Israel stijgt het aantal besmettingen inmiddels ook flink, en is men met een tweede booster gestart. Men doet het er zeker beter dan hier, alleen wel met een prijs. Overigens heeft ook Israel 2G ingevoerd. Ik ken mensen die diep ongelukkig zijn dat ze al meer dan anderhalf jaar hun dierbaren in Israel niet hebben kunnen opzoeken, want er gold ofwel een bijna totaal inreisverbod of bijna ondoenlijke quarantaine regels. Dit geldt ook voor landen als Australië en Nieuw Zeeland, ook vaak aangehaald als goede voorbeelden door de ‘strenge school’. Ik vind het onmenselijk om mensen voor zo’n lange periode toegang tot het land te ontzeggen. Mensen ondanks een negatieve test, vaccinatie en goede gezondheid toch een of twee weken in quarantaine zetten voordat ze mogen doorreizen is ook behoorlijk ingrijpend. Ik weet dat het effectief is maar de kosten in beperking van vrijheden zijn hoog.
Ik ben in de afgelopen anderhalf jaar drie keer uit eten geweest en heb één keer in een kroeg gezeten. Voor corona deed ik dit vaker, en ik verheug me er ook erg op als het binnenkort weer (ongedwongen) kan. Maar het is van een totaal andere orde dan wanneer ik mijn vriend, broer of moeder lange tijd niet zou kunnen opzoeken, of weken in mijn eigen appartement zou worden opgesloten. De grondrechten die 2G zou aantasten vallen, als het alleen voor uitgaan en dergelijke zou gelden, eigenlijk mee in vergelijking met andere maatregelen.
De overheid moet zeker meer inzetten op ‘makkelijker’ zaken zoals breder testen (zelftesten gratis ter beschikking stellen!) en goede ventilatie van (school)gebouwen. Het continu dragen van mondkapjes in de klassen zal zeker helpen maar is best ingrijpend voor kinderen en er gaat veel non-verbaal contact verloren. Ook op andere plekken waar je ze de hele dag moet ophebben kan dit als ingrijpend worden ervaren, en dat geldt temeer wanneer op steeds meer plekken ffp2-maskers de norm worden. Zelf ervaar ik ze als erg belastend, zowel praktisch als ook sociaal, en sommige mensen worden echt benauwd als ze ze lang op moeten.
Bijna alle maatregelen die effectief zijn tegen corona zijn kortom belastend of ingrijpend, zowel lockdownachtige maatregelen als bovengenoemde zaken. Anderhalve meter afstand houden van je beste vrienden en twee ramen tegenover elkaar open bij het kerstdiner doet best wat af aan de sfeer. Buiten beboet kunnen worden als je met meer dan twee mensen wandelt of even geen anderhalve meter afstand houdt is ook heftig, om van een avondklok nog maar te zwijgen. Toch worden die – soms morrend – breed geaccepteerd in de strijd tegen corona, en is er in elk geval niet het soort principiële kritiek op als op 2G.
Men ziet 2G blijkbaar als iets van een heel andere orde. Nu moet opeens eerst al het andere uit de kast gehaald (bij de avondklok, wat ik dus echt de meest heftige maatregel vond, heb ik dit argument niet gehoord). Ook moet 2G nog veel beter onderbouwd, hoor ik bijvoorbeeld Kamerleden zeggen. Ik dacht dat dit al was gebeurd en het effect duidelijk was: in vergelijking met 3G veel minder ziekenhuisopnames (volgens onderzoek van het OMT zelfs meer dan 80%) en dus minder druk op de zorg. De slechtst onderbouwde maatregel was volgens mij wederom de avondklok, waarvan alleen een grove schatting van de effectiviteit was gemaakt, en dat was dan samen met de ook vergaande 1-bezoeker regel; toch weerhield dit de Tweede Kamer er niet van er vrij breed mee in te stemmen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten