= IMO Blog =
In mijn vorige artikel reageerde ik op Dorien Ballouts misplaatste vergelijking tussen Rusland en Israel. Even googelen maakt duidelijk dat deze vergelijking, vooral aan het begin van de Russische invasie van Oekraïne, veelvuldig werd gemaakt door Palestina activisten. Ik heb een aantal van die artikelen bekeken op de websites van het Nederlands Palestina Komitee, DocP en The Rights Forum. Met name het Palestina Komitee plaatste tientallen artikelen die de twee conflicten vergelijken, allemaal van eind februari en maart en doorgaans overgenomen van Engelstalige websites. De oorlog in Oekraïne was nog niet lang bezig en er werden snel allerlei sancties tegen Rusland afgekondigd, soms ook door bedrijven en organisaties zelf. De afschuw was groot, men had niet verwacht dat Rusland op die schaal zou huishouden in het buurland.
Heldhaftig
Deze artikelen laten veel zien over hoe Palestijnen naar Israel en het conflict kijken en wat men als gewenste oplossing ziet, namelijk niet vrede en onderhandelingen maar een Palestijnse overwinning zoals velen dat voor Oekraïne wensen. De felle veroordelingen van de Russische inval door (met name) het Westen en de vele daarop volgende sancties, gepaard met wapenleveringen aan Oekraïne, worden door veel Palestijnen als hypocriet beschouwd, omdat ‘hun bezetting’ door Israel niet tot zoveel Westerse verontwaardiging en steun leidde. Ook valt men er erg over dat Oekraïens verzet als goed en heldhaftig wordt gezien terwijl Palestijns ‘verzet’ wordt veroordeeld. De racisme kaart wordt veelvuldig getrokken: blonde blauwogige Oekraïners krijgen wel steun en sympathie en Arabieren niet. Zijn de Palestijnen immers niet even dapper als de Oekraïners en vechten ze niet tegen een soortgelijke vijand? Sommige Palestijnen waren geschokt dat de Israeli’s Oekraïne steunen terwijl ze zelf ook bezetters zijn. Een Palestijnse journalist op de website van het Palestina Komitee beschrijft (overgenomen van Al Jazeera) het als volgt:
“Thousands of Israelis also took to the streets in Tel Aviv “for Ukraine”. And as they marched with Ukrainian flags at hand and chanted “Free Ukraine”, Palestinian residents of the city watched on speechless. After all, that many Israelis have never taken to the streets in Israel to demand a “Free Palestine” or at least equal rights for Palestinians living under their state’s apartheid regime.
The shock experienced by the Palestinian people since the beginning of the war in Ukraine was not caused solely by the hypocritical actions and words of Israeli officials and citizens either.
Since February 24, they also came face to face with the inherent hypocrisy of the global community at large.
Indeed, for the past week, newspapers, websites and social media have been filled with stories of Ukrainian “heroism and resistance” – stories about soldiers blowing up bridges to delay the approach of Russian tanks and sacrificing themselves in the process, civilians attacking armed vehicles with whatever they have at hand, common people receiving weapons training and digging trenches. If any of these stories took place in Palestine rather than Ukraine they would of course not be perceived as acts of heroism – they would be classified and condemned as “terror”.”
Het geval is dat ‘none of these stories took place in Palestine’. De aard en context van de conflicten is onvergelijkbaar en de acties van de Oekraïners en de Palestijnen eveneens. Wanneer je werkelijk denkt dat de raketten op Sderot, aanvallen met messen op burgers, aanslagen in bussen of restaurants, auto’s die burgers overrijden, wanneer je echt denkt dat dit te vergelijken is met Oekraïners die geweren kregen uitgedeeld tegen de Russische agressors in Kyiv en andere steden, of het verdedigen van jouw stad tegenover een gigantische overmacht aan soldaten, totdat de meesten van de verdedigers bezwijken aan hun verwondingen en ondervoeding, dan is er iets mis met je beoordelingsvermogen. Dat is me wel vaker opgevallen bij de Palestijnen. Jezelf opblazen in een bus is niet heldhaftig, een huis in een nederzetting ‘s nachts binnensluipen en de hele familie, inclusief baby, vermoorden evenmin. Niet alle verzet tegen machthebbers of bezetters is legitiem, en niet alle bezettingen zijn verkeerd. Na WO2 werd Duitsland bezet in afwachting van zuiveringen en vrije verkiezingen. ‘Verzet’ door nazi’s daartegen was geen heldendaad. Niet alle geweld van afscheidingsbewegingen, zelfs als ze echt worden onderdrukt, is te rechtvaardigen. Geweld tegen willekeurige burgers is nooit gerechtvaardigd.
Sympathie
Overigens hebben de Palestijnen vaak genoeg sympathie gekregen voor hun ‘strijd’ tegen de bezetting, vooral op momenten dat die niet tegen Israelische burgers was gericht. Denk aan de Eerste Intifadah toen vooral soldaten met stenen werden bekogeld en demonstraties en stakingen werden gehouden. Denk aan de wekelijkse protesten in Nabi Salih tegen de muur/hek, waaraan de mediagenieke Ahed Tamimi (‘Shirley Temper’) meedeed en een Israelische soldaat in zijn gezicht sloeg. Het nederzettingenbeleid, de bouw van de afscheidingsbarrière en tal van militaire acties van Israel werden vrijwel unaniem veroordeeld door de internationale gemeenschap. Dat dit nooit leidde tot het soort sancties als we nu tegen Rusland hebben ingesteld ligt aan meerdere factoren, waaronder de vrij brede consensus dat het conflict door onderhandelingen en compromissen tussen beide partijen moet worden opgelost. Beide kanten zijn tot dusver onvoldoende bereid geweest die compromissen aan te gaan, waarbij de Palestijnen minstens zoveel tekort schoten met starre maximalistische eisen, het ontbreken van degelijke bestuurlijke en democratische instituties en het plegen van terreuraanslagen.
Er zijn in Israel in de jaren ’80 en ’90 grote demonstraties geweest tegen de bezetting en voor een vredesakkoord. Er was toen hoop op een vreedzame oplossing van het conflict en de oprechtheid van de Palestijnen om tot een vergelijk te komen dat aan beide kanten recht doet. Aan Palestijnse kant waren er overigens geen demonstraties tegen de vele terreuracties die de kansen op een vredesakkoord ondermijnden.
Erkenning
Ik legde in mijn vorige artikel uit dat een van de verschillen met Rusland-Oekraïne is, dat daar geen sprake is van een conflict maar van een oorlog van agressie en vernietiging van de een tegen de ander. Er is geen onenigheid over wat een rechtvaardige ‘oplossing’ zou zijn en wat de grenzen van beide landen zijn. Er zijn geen ingewikkelde kwesties zoals de vluchtelingen of Jeruzalem waarin van beide kanten compromissen nodig zijn om tot een enigszins werkbare en aan beide zijden rechtdoende oplossing te komen. Dat wil zeggen, als je vindt dat ook Israel bestaansrecht heeft en Joodse zelfbeschikking in Israel op zichzelf legitiem is. Dit wordt door de genoemde organisaties niet bepaald gesteund; Israel is volgens hen een koloniaal project en inherent racistisch. Zij zijn net als de BDS beweging die zij volop steunen tegen onderhandelingen, tegen vrede en tegen ‘normalisering’ met Israel. Dat de Palestijnen Israel niet erkennen staat voor hen gelijk aan dat Oekraïne de annexatie van de door Rusland bezette gebieden niet erkent, niet aan het feit of Oekraïne genoegen neemt met de eigen staat.
In een van de artikelen wordt een valse analogie opgevoerd tussen het narratief van Rusland over Oekraïne en dat van Israel over de Palestijnen. Beide erkennen de ander niet als natie en volk, ontkennen diens eigen geschiedenis en identiteit en willen deze vernietigen. Tot slot maken beide de ander voor nazi uit. Oppervlakkig gezien kun je er enige analogie in zien, al gaat het Kremlin veel verder. Maar het belangrijkste verschil zit hem erin dat de Palestijnen op hun beurt ook de Joodse nationale identiteit niet erkennen en deze wegzetten als racistisch. Een beetje zoals – precies – de Russen de Oekraïense wegzetten als nazistisch. En dat dat juist een belangrijke oorzaak is voor het voortduren van het conflict. Rusland noemde Oekraïne voor het er in februari binnenviel een bedreiging voor Rusland en verzon dat ze in de Donbas massaal etnische Russen aanvielen en ‘zuiverden’. Wat onzin is. Maar wanneer Israel zegt dat een soevereine Palestijnse staat op de Westbank een bedreiging voor haar veiligheid is, is dat veel minder vergezocht, gezien vele uitspraken van Palestijnse leiders, gezien het toejuichen van aanslagen op Israelische burgers, en gezien de daadwerkelijke Arabische nazi-sympathieën.
Oekraïne
Oekraïne daarentegen is een redelijk functionerend soeverein en democratisch land, dat geen enkele aanspraak maakt op Russisch grondgebied en geen bedreiging voor Rusland vormt. Israel is nooit een vreedzaam en democratisch soeverein Palestina binnen gevallen, want dat heeft nooit bestaan. Was dat wel gebeurd dan zou dat zeker ook fel zijn veroordeeld en tot isolatie van Israel hebben geleid. De bezetting door Israel van (delen van) de Westoever en die door Rusland in Oekraïne zijn van een totaal andere orde. De Russische agressie in Oekraïne en Poetins ontkenning van een Oekraïense identiteit en bestaansrecht als autonome staat, doen de Israeli’s eerder denken aan de Arabische aanval na het uitroepen van de staat Israel in 1948* dan aan hun eigen bezetting van de Westelijke Jordaanoever in een defensieve oorlog in 1967. Ze hebben in 1948 (en in mindere mate in 1967 en 1973) een wanhopige strijd moeten leveren voor hun land tegen een coalitie van agressoren, een beetje zoals Oekraïne nu moet doen.
Ratna Pelle
