 |
| De terrassen willen dolgraag weer open.... |
In het coronabeleid is de logica soms ver te zoeken, wat het draagvlak voor de maatregelen ondermijnt en tot begrijpelijke irritaties leidt. Zo meldt de Volkskrant op woensdag, de eerste dag dat er op afspraak gewinkeld mag worden:
“Voor de ingang van de winkel reageren twee klanten geïrriteerd als ze
te horen krijgen dat er vandaag alleen op afspraak gewinkeld mag worden. Een
van hen koopt desondanks twee sleutelhangers die hij diezelfde dag nog cadeau
wil geven. Hij mag ze volgens de regels alleen niet meteen uit de winkel
meenemen. Maar voor alles is een oplossing, de klant woont niet ver weg. ‘Dan
kan ik ze wel nu bij u thuisbezorgen’, besluit een van de medewerkers. De klant
loopt tevreden naar huis om open te kunnen doen als de bel gaat.”
Bekend zijn natuurlijk de terrassen die dicht moeten blijven terwijl men in het Vondelpark aan het feesten was, of volle Jumbo’s en Kruidvatten terwijl de kledingzaak ernaast leeg is. Ook steekt het dat de Jamin en de Gall & Gall open zijn maar mensen geen onderbroek konden kopen bij de Zeeman, of dat de Primera wel een postzegel mocht verkopen maar geen rouwkaart; en nu moet je voor de onderbroek of rouwkaart vooraf een afspraak maken? Ook opvallend zijn de anti-coronaprotesten met honderden mensen, of de campagnebijeenkomsten van Baudet, toegestaan mits er afstand wordt gehouden, en het feit dat je niet met drieën mag wandelen of buiten sporten. En wat is er per se onveiliger aan buitensporten als je 27 bent en geen 26?
Al dat soort zaken leiden er steevast toe dat mensen verongelijkt zijn. Als de kappers open mogen, dan kan ik mijn zaak ook veilig openen. Als een masseur een uur over je heen gebogen aan je rug mag zitten dan kan ik een klant ook wel in tien minuten aan zijn gerief helpen, zegt de sekswerker. De ene sector openen en de andere niet, of de ene groep meer ruimte geven dan de andere, leidt tot boosheid, protesten en rechtszaken tegen de overheid. Vandaar dat de ideeën van Herstel-NL zo desastreus voor het moreel en de onderlinge solidariteit waren.
Handhaving
Dit probleem zie je ook bij de handhaving. Na negenen buiten lopen betekent een redelijke kans op 95 euro boete, ook als je alleen loopt en er buiten de betreffende boa niemand in de buurt is die je zou kunnen besmetten. Bij veel illegale feesten, waar mensen met soms honderden dicht op elkaar staan en de volksgezondheid in gevaar brengen, is de boete, juist ja, ook 95 euro. De kans dat je hem krijgt is echter een stuk kleiner dan bij het overtreden van de avondklok, omdat men zo snel geen tientallen of honderden mensen kan beboeten. Ik heb ook nog niet gelezen dat feestgangers dubbel beboet zouden worden, al zou dat voor de hand liggen: voor overtreding van de avondklok en voor groepsvorming. Wekelijks worden zo’n 7.000 tot 10.000 boetes gegeven voor het overtreden van de avondklok, en meerdere honderden voor groepsvorming. Er worden wekelijks vaak tegen de 100 illegale feesten beëindigd, met tienduizenden deelnemers. Er zijn helaas geen aparte cijfers van het aantal boetes (wellicht vallen die deels ook onder de avondklok) maar het laat wel zien hoe scheef de verhoudingen liggen.
Uiteraard is dit niet helemaal te voorkomen, maar men zou bij de handhaving van de regels en de opening van sectoren wel meer kunnen uitgaan van proportionaliteit en redelijkheid. Gebruik de avondklok bijvoorbeeld vooral om groepsvorming tegen te gaan en om feesten makkelijker op te kunnen sporen. Laat wandelaars in huistenue of sporters met rust, ook als het een uurtje later is. Verhoog de boetes bij ernstige overtreding van de regels, waarbij het in gevaar brengen van de volksgezondheid ten laste gelegd kan worden. Laat die mensen voorkomen en geef ze een strafblad, net als bij de avondklokrellen van eind januari. Niet hoe makkelijk het te handhaven is maar het werkelijke risico dat overtreding van een regel met zich mee brengt moet leidend zijn.
Redelijkheid
Dit geldt ook bij de opening van sectoren. Niet de hardste schreeuwers of datgene waarvan opeens heel veel mensen vinden dat het echt onmenselijk is dat nog langer dicht te houden moet open, maar wat het minste risico op besmetting geeft. Dus sta eerst meer buiten toe, uiteraard met anderhalve meter afstand (die afstand geldt in principe altijd en met een reden, waarom mogen mensen tot 27 jaar daar dan bij het buitensporten van afwijken?). Je leeftijd is daarbij onbelangrijk, en ook wat je doet, als je maar afstand houdt. Met 250 mensen demonstreren of naar Baudet luisteren is niet anders dan met 250 mensen picknicken, sporten of 250 mensen die toevallig in hetzelfde park hetzelfde rondje lopen. Als er genoeg ruimte is en mensen houden afstand, kan het. Hou een bepaald aantal mensen per hectare open plein of park aan. Worden het er meer dan wordt men weggestuurd en de locatie gesloten. Bij geen afstand houden volgt een boete.
De volgende stap is de terrassen openen. Zowel bij terrassen als groepen in het park is streng toezicht nodig, en de reële kans een boete te krijgen als je je duidelijk niet aan de afstandsregel houdt (of sluiting bij herhaalde overtredingen). Daarna kunnen niet-essentiële winkels open, met een beperkt aantal mensen per oppervlakte met wederom reële controles en boetes (dat geldt uiteraard ook voor de supers en drogisterijen). Etc, etc.
Routekaart
Alles gebaseerd op een zo goed mogelijke inschatting van de gevaren door het RIVM/OMT, en met een routekaart die aangeeft bij welk aantal besmettingen en ziekenhuisopnames, en welke R-waarde, een bepaalde versoepeling mogelijk is (in andere landen gebeurt dat – ten dele – wel en het geeft duidelijkheid, houvast en minder scheve gezichten en verongelijktheid). Scholen, die immers een bijzonder belangrijke functie vervullen (in tegenstelling tot de nagelstyliste en de tattooshop), kunnen hiervan uitgezonderd worden zodat zij met een groter risico op besmettingen onder voorwaarden toch open kunnen.
Bij hoeveel besmettingen wat kan is een politieke keuze, een vraag van risicobereidheid. Een afweging van het verwachte aantal doden en zieken dat we bereid zijn te accepteren om weer wat vrijheid terug te hebben en de economische en sociale malaise een klein beetje tegen te gaan. Wees daarover eerlijk en transparant. Sectoren openen terwijl de cijfers oplopen betekent meer mensen met ernstige corona, meer doden ook, meer mensen die geen normaal afscheid meer konden nemen van hun naasten...
Omdat dat zulke moeilijke en ingrijpende keuzes zijn, is het van het grootste belang dat iedere zweem van willekeur, van buigen voor lobbies of de ene groep of sector bevoordelen boven een andere, of van verkiezings-opportunisme desastreus. Dat mensen morren en ‘we zijn het zat en trekken het niet meer’ een nieuwe mantra is geworden, mag ook niet leidend zijn. We stellen regeringsleiders aan om oog te hebben voor de langere termijn, om lastige afwegingen zo zuiver mogelijk te maken en niet te doen wat de massa op een bepaald moment wil. Daarbij moeten we niet vergeten dat over twee maanden alle kwetsbare mensen zijn ingeënt en met veel minder risico van alles weer zal kunnen. Wie dat niet gelooft, kan hier de dagelijkse vaccinaties en leveringen bijhouden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten