[Dit artikel verschijnt ook op ThePostOnline.]
Waarom gelden coronaregels wel op de grond en niet in de lucht? Een paar weken geleden zag het er nog naar uit dat er voorlopig nauwelijks gevlogen gaat worden. De grenzen zaten dicht, er gold een negatief reisadvies voor alle landen en afstand houden is in een volgepakt vliegtuig natuurlijk een illusie. “De groei van Schiphol wordt mede door de coronacrisis de komende jaren fors beperkt”, zo meldde de NOS nog hoopvol op 13 mei. Het kabinet meldde van de situatie gebruik te willen maken om Schiphol te vergroenen, de geluidsoverlast te verminderen en vervolgens weer langzaam en gecontroleerd te laten groeien. Het onmogelijke leek opeens realiteit te worden. Zoals op meer gebieden (thuiswerken, spreiding van lesuren op scholen en universiteiten buiten het spitsverkeer, en wellicht meer ruimte voor de fiets) zou corona weerbarstige zaken vloeibaar maken.
Inmiddels zijn we vier weken verder en worden de meeste
Europese binnengrenzen per 15 juni weer geopend en het negatieve reisadvies
aangepast. Direct meldden luchtvaartmaatschappijen dat ze hun activiteiten snel
willen opvoeren. Ze willen zich daarbij niet aan de anderhalve meter afstand
houden, want dat zou de vluchten onrendabel of een stuk duurder maken.
Hierover is terecht veel verontwaardiging. Een zanger meldde
in een persbericht dat hij een concert in een vliegtuig wil geven: In
tegenstelling tot concertzalen mogen deze namelijk volgens de huidige
corona-regels wel gevuld worden met meer dan 500 bezoekers. Kort nadat diverse
media zijn bericht hadden overgenomen verklaarde hij dat het persbericht
slechts een stunt was, bedoeld om de dubbele standaard aan de kaak te stellen.
Een vriend van me schreef op facebook: “Met de trein mag je alleen reizen ‘als het echt niet anders
kan’, maar de milieuvervuilende vliegbranche juicht: we mogen weer! Op naar de
zonnige Europese vakantiebestemmingen!” Misschien is dat omdat er geen
verpleegsters en andere mensen in cruciale beroepen in vliegtuigen zitten, dus
dan maakt het niet uit als je een ander eventueel besmet? Jesse Klaver vroeg
aan de minister “wat het medische argument is om te zeggen dat in vliegtuigen
mensen als haringen in een tonnetje bij elkaar kunnen en er geen risico op
besmettingen is?”
Nationaal orakel Jaap van Dissel
verklaarde dat het OMT niet om advies is gevraagd en men dat daarom ook niet gaf.
Maar hij zei vervolgens wel te begrijpen waarom de anderhalve meter niet in
vliegtuigen kan worden toegepast: “Ik kan me voorstellen dat het ingewikkelder
is om dat in vliegtuigen aan te kunnen houden, om toch nog tegen redelijke
prijzen te kunnen vliegen. Maar in eerste instantie is het aan
vliegtuigmaatschappijen om te laten zien dat ze mensen op een veilige wijze
vervoeren.” Pardon? Hoezo is dat ‘ingewikkelder’ dan in treinen, bussen,
theaterzalen, horeca en kantoren? De hele cultuursector en alle publieke vervoer
kan niet rendabel en betaalbaar functioneren met anderhalve meter afstand. Voor
veel mensen betekent de anderhalve meter het einde van hun bedrijf, van hun
werk, van hun bestaanszekerheid. En hoewel ik het er op zichzelf mee eens ben
dat 100% veiligheid niet reëel is en ook economische en sociale argumenten een
rol moeten spelen in de afwegingen die worden gemaakt, is de dubbele standaard
op dit gebied stuitend.
Op pinkstermaandag kwamen er op de
Dam duizenden mensen naar de antiracisme demonstratie. Het besluit van de
burgemeester om de anderhalve meter noodgedwongen voor even los te laten en er
het beste van te hopen, kwam haar op felle kritiek te staan en op een luide roep
uit rechtse hoek om haar aftreden. Een paar dagen later werden alle demonstraties
op de Dam verboden. Bij alle andere antiracisme demonstraties van afgelopen
week werd de anderhalve meter gehandhaafd. Dat er in treinen, horeca, bij
kappers, op stranden met mooi weer en supers in het spitsuur niet altijd door
iedereen anderhalve meter afstand wordt gehouden blijkt niet zo'n punt als we
naar de cijfers van ic’s, ziekenhuisopnames en overledenen kijken, die nog
gestaag blijven dalen.
Maar dat
werkt alleen omdat we er allemaal wel naar streven, omdat we opletten, omdat
het om kortstondige ontmoetingen of ‘passeringen’ gaat, of de anderhalve meter
wel wordt benaderd. Wanneer in vliegtuigen de middelste stoel wordt leeg gelaten
zou je zo'n benadering krijgen: om echt anderhalve meter afstand te houden zou
maar een van de drie stoelen in een rij bezet kunnen zijn, en moet de rij
ervoor en erachter helemaal onbezet zijn, maar door alleen de middelste stoel vrij
te laten vergroot je de veiligheid al enorm en trek je geen lange neus naar de
coronaregels. Zo werkt het nu ook in het o.v.: halve bezetting en verder goed
opletten en mondkapje op.
Volgens het
ministerie wordt er voor de luchtvaart geen uitzondering gemaakt. Zij verwijst
naar de protocollen die men daar heeft opgesteld, net als in andere sectoren.
Men benadrukt wel het verschil met ander o.v. omdat de luchtvaartsector
internationaal georiënteerd is. Andere landen zijn echter niet minder streng
dan Nederland wat betreft corona maatregelen, en in alle landen is afstand
houden van 1 tot 2 meter een dwingende norm. Rutte
verwijst naar de mondiale koepel van luchtvaartmaatschappijen IATA, De Jonge
noemt EASA, de Europese organisatie voor luchtvaartveiligheid, aldus de NRC. De richtlijnen die zij hebben
opgesteld grossieren echter in vrijblijvendheid. Alleen ‘daar waar mogelijk’
moet anderhalve meter afstand worden gehouden. Tussen de stoelen is dat
duidelijk niet mogelijk, want dan kan er geen winst meer worden gemaakt en dus
niet meer worden gevlogen, zo erkent men.
Waar de trein alleen bedoeld is voor
noodzakelijke ritten, is 90% van het vliegverkeer voor onnodige vakanties.
Vakantie vieren is leuk, ik ben ook blij dat de grenzen open gaan, maar kan
natuurlijk best wat dichter bij huis. Of met een duurder ticket, want vliegen
is sowieso absurd goedkoop in vergelijking met andere vormen van vervoer en in
verhouding tot de milieuschade die het veroorzaakt. We hadden de corona crisis
aan kunnen grijpen om dit recht te trekken. Om vliegen blijvend duurder te
maken, te ontmoedigen, de onterechte voordelen die de luchtvaartsector geniet
stop te zetten. Maar die lijken nu alleen maar toe te nemen.
Even leek het erop dat het beleid
voor vliegverkeer nu eindelijk bijgesteld zou worden. Misschien is het nog niet
te laat en kan de politiek zich alsnog daadkrachtig opstellen. De Tweede Kamer heeft dinsdag via
een motie het kabinet opgedragen het RIVM snel onderzoek te laten doen naar de
risico's op coranabesmetting in vliegtuigen. Op basis daarvan moeten er regels
worden opgesteld voor het houden van voldoende afstand aan boord. Dit onderzoek
moet 15 juni klaar zijn. Of dat een gedegen onderzoek wordt is dus de vraag, en
de belangen zullen wel te groot zijn om alsnog met harde eisen te komen zoals
in andere sectoren.
Als we met zijn allen drie maanden
thuis kunnen werken en bijna al onze sociale activiteiten op afstand doen, als
scholen en universiteiten lessen op afstand geven en hun tijden kunnen
aanpassen, als horeca en winkels worden heringericht en een fractie van het
vroegere aantal mensen binnen mag zijn c.q. zitten, als we voorlopig kunnen
afzien van alle grote evenementen, feesten, sportwedstrijden, concerten, samen
zingen en dansen, en bezoek aan onze familie in de verzorgingshuizen nog steeds
zeer beperkt is, dan is het zeker ook mogelijk om niet meer voor 50 euro naar
Barcelona te vliegen? Misschien moet het kabinet zijn oren iets minder naar de
luchtvaartlobby laten hangen en bedenken wat aanvaardbare risico's zijn om weer
meer te kunnen openen en aan belangrijke behoeftes van mensen tegemoet te
komen, en wat misschien net wat minder belangrijk is?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten